धरान : साहित्यकार गिरिराज आचार्यको नयाँ पुस्तक ‘बिपी–रेणु: मोती–भारतेन्दु नेपाल–भारत सेतु’ नामक पुस्तक भारत पछि नेपालमा विमोचन गर्ने तयारी भैरहको छ ।

काठमाण्डौमा हुने विमोचन पूर्व प्रधानमन्त्री तथा काँग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र भारतीय राजदूतबाट संयुक्त रूपमा विमोचन हुने लेखक आचार्यले बताए । उनले भने ‘पुस्तक विमोचनको लागि नेपाली काङ्ग्रेसका प्रचार विभाग प्रमुख मीन विश्वकर्मालाई भनेको छु, उहाँले पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवा र भारतीय राजदूतलाई अनुरोध गर्नुहुने भएको छ ।’

पुस्तकमा नेपाल र भारतका महान् साहित्यकारहरूको सम्बन्धले दुई देशको साहित्यिक, सांस्कृतिक सम्बन्ध मजबुत बनाउन सेतुको काम गरेको कुरा उल्लेख छ । त्यस कारण विमोचनमा दुई मुलुकमा शिखर प्रतिनिधित्व होस भन्ने आफ्नो चाहना भएको आचार्यले बताए ।

यसअघि पुस्तकको विमोचन भारतको बनारस स्थित भारतेन्दु भवनमा आयोजित समारोहकारबिच बनारस हिन्दु विश्वविद्यालय (विएचयु) नेपाली विभाग प्रमुख दिवाकर प्रधान, नेपाल प्रतिनिधि प्राध्यापक डा. मुकुन्द शर्मा, भारतेन्दु भवनका दीपेशचन्द्र चौधरीबाट पुस्तकको विमोचन भएको थियो ।

भार तेन्दु र युवक कवि मोतीराम भट्टको साहित्यिक सम्बन्धको इतिहास सैयौं वर्ष पुराना छ । युवक कवि मोतीराम भट्ट ६ वर्षको उमेरमा आमा रिपुमर्दनी सँग बहिनी सहित बनारस पुगेका थिए । ८ वर्षको उमेरमा बनारसमा उनको चुडाकर्म भएको थियो । मोतीरामले बनारसमा उर्दु र फारसी भाषा, साहित्य अध्ययन गरेका थिए । त्यसै बेला मोतीराम हिन्दीका साहित्यकमा महान् कवि भारतेन्दु हरिश्चन्द्रको सङ्गतमा रहेका थिए ।

बनारसमा एक कवि गोष्ठीमा भार तेन्दुले मोतीरामलाई समस्या पूर्ति कविता लेख्न दिएका थिए । त्यसको शीर्षक थिई ‘कपडा जला के अपना लगा आग तापने’ । उक्त समस्यापूर्ति कविता मोतीरामले तत्काल रचेका थिए । . ‘ऐसा भी बेअकल कहीँ देखा है आपने कपडा जलाके अपना लगा आग तापने ।’

उक्त अवसरमा युवक कवि मोतीराम भट्टको प्रतीक भादगाउँले टोपी र तस्बिर भारतेन्दु भवनमा आचार्यले उपचार स्वरूप प्रदान गरेका थिए । हाल विएचयुमा नेपाल चेयर रहेका पदम कन्या क्याम्पसका प्रा.डा. मुकुन्द शर्मा नेपालको पुस्तक बनारसमा विमोचन हुनु ऐतिहासिक भएको बताए ।

भारतेन्दुका जनाति दिनेशचन्द्रले मोतीरामका साथी गुरु भारतेन्दु हरिश्चन्द्र चौधरी अग्रवालका पुर्खा पश्चिम बङ्गालको मुर्शिदावादवाट अठारौँ शताब्दीको सुरुमा बनारस आएको बताए ।

विएचयुका भारतीय भाषा विभाग प्रमुख प्रोफेसर डा. दिवाकर प्रधानले मारवाडी परिवारमा जन्मेर भार तेन्दुले काशी वाट हिन्दी साहित्यको विकाश गरेको चर्चा गरे । कालिम्पोङ वाट पढ्न आएकी विएचयुकी छात्रा संगम सुधाले छन्दमय कविता वाचन गरी मोतीराम भट्टको युगको सम्झना गराइन् ।

पुस्तक विमोचनका अवसरमा भारतेन्दुका जनाति दिनेशचन्द्र चौधरीले लेखक आचार्य र विएचयुका डा दिवाकर प्रधानलाई दोसल्ला ओढाएर सम्मान गरे । ‘बिपी–रेणु–मोती–भारतेन्दु’ नामक पुस्तक आचार्यको पछिल्लो नयाँ कृती हो ।

पुस्तकमा आचार्यले नेपाली साहित्यकार विश्वेश्वरप्रसाद कोइराला र भारतीय साहित्यकार फणिश्वर नाथ रेणु तथा नेपाली साहित्यका युवक कवि मोतीराम भट्ट र भारतीय साहित्यकार भारतेन्दुको साहित्यिक विवेचना गरेका छन् । नेपाल–भारतका ४ महान् साहित्यकारहरूको चिन्तन र रचना गर्भ तथा सम्बन्धले नेपाल(भारतबिचको सामाजिक सांस्कृतिक सेतु पुलको काम गरेको विषयमा पुस्तकले व्याख्या गरेको छ ।

पुस्तकमा साहित्यकारहरू बिच लेखक आचार्यसँग भएका पत्राचारहरू पनि सङ्कलित छन् । पुस्तक श्रीमती निरजा आचार्यले प्रकाशित गरेकी हुन । कुल ५३४ पृष्ठको पुस्तकको मूल्य ८०० रुपैयाँ रहेको छ ।